تصفیه و پالایش فلزات گرانبها

تصفیه و پالایش فلزات گرانبها

تصفیه و پالایش فلزات گرانبها از جمله طلا، نقره، پلاتین، رودیوم و دیگر فلزات مشابه، فرآیندی پیچیده است که به منظور جدا کردن این فلزات از ناخالصی‌ها و به دست آوردن فلز خالص انجام می‌شود. این فرآیندها از زمان‌های باستانی مورد استفاده بوده‌اند و با پیشرفت فناوری، به مرور زمان بهبود یافته‌اند.

۱. پالایش طلا:

طلا یکی از مهم‌ترین فلزات گرانبها است و به دلیل ارزش بالای آن، فرآیندهای پالایش آن به دقت زیادی نیاز دارند. روش‌های مختلفی برای پالایش طلا وجود دارد، از جمله:

• روش سیانیداسیون: یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای استخراج و پالایش طلا استفاده از محلول سیانید است. در این فرآیند، سنگ معدن طلا با محلول سیانید ترکیب می‌شود تا طلا به صورت محلول درآید و سپس از محلول به‌وسیله زینک یا کربن فعال بازیابی می‌شود.
• روش قالکاری: در این روش، طلا و سایر فلزات گرانبها از طریق حرارت و استفاده از مواد اکسید کننده از ناخالصی‌ها جدا می‌شوند. این روش به‌خصوص برای طلاهایی که دارای ناخالصی‌های زیاد هستند، استفاده می‌شود.

۲. پالایش نقره:

نقره نیز مانند طلا از زمان‌های قدیم برای ساخت جواهرات و سکه‌ها استفاده می‌شده است. پالایش نقره شامل مراحل زیر است:

روش الکترولیز: در این روش، نقره در یک سلول الکترولیتی قرار می‌گیرد و با عبور جریان برق، نقره خالص به صورت کاتد رسوب می‌کند. این روش به دلیل دقت بالا، برای تولید نقره با خلوص بسیار زیاد استفاده می‌شود.

روش قالکاری: این روش مشابه پالایش طلا است و شامل ذوب نقره همراه با مواد اکسید کننده برای جدا کردن ناخالصی‌ها می‌شود.

۳. پالایش پلاتین:

پلاتین یکی دیگر از فلزات گرانبها است که در صنعت و جواهرسازی کاربرد زیادی دارد. پالایش پلاتین معمولاً از طریق مراحل زیر انجام می‌شود:

روش Aqua Regia (آب سلطانی): این روش شامل حل کردن پلاتین در مخلوطی از اسید نیتریک و اسید هیدروکلریک است. پلاتین به صورت کلروپلاتینات حل می‌شود و سپس با استفاده از روش‌های شیمیایی دیگر به صورت پلاتین خالص بازیابی می‌شود.

روش کلریداسیون: در این روش، پلاتین به صورت کلرید پلاتین در می‌آید و سپس با استفاده از حرارت و مواد شیمیایی مناسب، به پلاتین خالص تبدیل می‌شود.

۴. پالایش رودیوم:

رودیوم یک فلز نادر و بسیار گرانبها است که به دلیل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاص خود در صنعت خودرو و جواهرسازی استفاده می‌شود. فرآیند پالایش رودیوم شامل:

روش حل‌شدن در اسیدهای خاص: رودیوم به طور معمول از طریق حل کردن در اسید سولفوریک یا نیتریک و سپس انجام مراحل خالص‌سازی شیمیایی به دست می‌آید.

روش الکترولیز: مشابه پالایش نقره، در این روش نیز از الکترولیز برای جداسازی رودیوم خالص از ناخالصی‌ها استفاده می‌شود.

۵. پالایش سایر فلزات گرانبها:

فلزات گرانبهای دیگر مانند پالادیوم، ایریدیوم و اوسمیوم نیز روش‌های پالایش مشابهی دارند که بر اساس خصوصیات شیمیایی و فیزیکی این فلزات انتخاب می‌شوند.